رهبری،مذاکره کننده یا خط مشی دهنده؟

پرسشی امروز در جامعه مطرح شده و در اذهان شکل گرفته است که اگر به طور شفاف و واضح پاسخ داده نشود،می تواند باعث برخی سلب مسئولیت ها و یا منتج به برخی سوءظن ها و یا موجب برخی سکوت ها و شاید توجیه ها در جامعه شود،حتی می تواند دستاویز بعضی از افراد،برای سرکوب هر نوع صدای مخالفی شود.سوال این است:«آیا در روند مذاکرات هسته ای و توافقات صورت گرفته،تمامی اعمال و رفتارهای تیم مذاکره کننده تحت نظارت مستقیم رهبر انقلاب می باشد و هر نوع تصمیمی در این خصوص اولا مورد بررسی رهبری قرار می گیرد و با صلاحدید ایشان اتخاذ می شود و آیا نقش تیم مذاکره کننده در این مذاکرات،فقط انتقال منظورات و بیانات رهبری به گروه 5+1 است؟» پاسخ ما،طبق فرمایشات امام خامنه ای(ارواحنا له الفدا)،به دلایل زیر منفی است:

1.«ما از تحرک دیپلماسی دولت از جمله سفر نیویورک حمایت می کنیم،زیرا به دولت خدمتگزار اعتماد داریم و به آن خوشبین هستیم،اما برخی از آنچه که در سفر نیویورک پیش آمد به جا نبود،چون ما دولت آمریکا را غیر قابل اعتماد،خودبرتربین،غیرمنطقی و عهدشکن می دانیم.(1)»

جمله ای که در بالا آمد،به خوبی روشن می سازد که تیم مذاکره کننده،تمامی تصمیم ها و اعمال خویش را قبل از انجام و اتخاذ،به محضر رهبر انقلاب نمی رسانند که اگر اینگونه می بود هیچگاه رفتار نابجایی از آنان صورت نمیگرفت تا رهبری بفرمایند: «برخی از آنچه که در سفر نیویورک پیش آمد به جا نبود.»

2.«ما البته در جزئیات این مذاکرات مداخله نمی کنیم،یک خطوط قرمزی وجود دارد،یک حدودی وجود دارد،این حدود باید رعایت شود،اینرا گفتیم به مسئولین و موظفند که این حدود را رعایت کنند...(3)»

رهبری انقلاب،متعدد به این موضوع اذعان نموده اند که در جزئیات ورود نمی کنند؛اساسا شان رهبری انقلاب،مداخله در جزئیات نیست،ایشان اهداف کلان و خط و مشی های کلی را تعریف می کنند و تعییین ساز و کارها را بر عهده مسئولین امر می گذارند؛رهبری سیاست گذاری و جهت دهی می کنند و مسئولین مربوطه موظفند طبق راهبردهای رهبری،راهکارهای جزئی را تعریف و اجرا نمایند.

3.«در همین قضیه هسته ای،آنوقتی که ما با این ها همراهی کردیم و عقب نشینی کردیم،البته برای ما تجربه ای بود،اما این واقعیت است،این ها جلو آمدند؛اینقدر جلو آمدند که من در همین حسینیه گفتم اگر بنا باشد،که این روال از سوی آنان ادامه پیدا کند،من خودم وارد قضیه خواهم شد و وارد قضیه شدم،ناچار شدیم،این ها کار ما نیست.(3)»

جمله فوق از امام خامنه ای،پیرامون توافق سعدآباد در سال 82 می باشد،که نتیجه آن،توقف روند هسته ای ایران به مدت 2 سال و تحمیل برخی هزینه ها بر جمهوری اسلامی شد.سوالی که پیش می آید این است که اگر نعل به نعل تصمیمات اخذ شده توسط تیم دیپلماسی آن زمان،با اجازه و تایید رهبری بوده است،پس چگونه می شود که ما مجبور به عقب نشینی شده و 2 سال عقب می افتیم و درآخر با دخالت رهبری،مساله حل و ختم به خیر می شود؟

4.«جناب آقای رئیس جمهور؛دستیابی به آنچه مرقوم داشته اید درخور تقدیر و تشکر از هیئت مذاکرات هسته ای و دیگر دست اندرکاران است و می تواند پایه اقدامات هوشمندانه بعدی قرار گیرد...(4).»

وقتی رهبری انقلاب،در پاسخ به نامه آقای روحانی پس از توافقنامه ژنو می فرمایند:«دستیابی به آنچه مرقوم داشته اید درخور تقدیر و تشکر از هیئت مذاکرات هسته ای و ...است» این به معنی آن است که رهبری پیرامون توافق صورت گرفته اخبار دریافت شده قبلی ندارند و اطلاعات ایشان پیرامون توافق صورت گرفته،محدود به نامه ایست که جناب رئیس جمهور برای ایشان نگاشته اند؛جمله ذکر شده،این موضوع را می رساند که قضاوت رهبری راجع به عمل اتفاق افتاده،منحصرا مطابق نامه آقای روحانی به ایشان می باشد و هماهنگی قبلی در این مورد با معظم له صورت نگرفته است.

(1):بیانات امام خامنه ای در مراسم دانش آموختگان دانشجویان ارتش

(2):بیانات امام خامنه ای در دیدار با پنجاه هزار از فرماندهان بسیجی

(3):بیانات در دیدار با مسئولین و کارگزاران نظام 3/5/91

(4):پاسخ به نامه رئیس جمهور 3/8/92